LAWINES RAZEN AFLEVERING 26: HET MEISJE DAT DE ZON NIET ZAG
LAWINES RAZEN – een podcast waarin klassieke Nederlandstalige kinderboeken opnieuw gelezen en besproken worden met schrijvers van nu.
Aflevering 26: Het meisje dat de zon niet zag – Gerda Van Cleemput (1966)
Luister hier:
Gasten: Mensje van Keulen & Philip Hopman
Els Beerten (1959) studeerde Germaanse filologie en promoveerde in 1981. Daarna ging ze naar de Toneelacademie en uit die ervaring kwam haar eerste boek voort, Scènes, dat in 1987 uitkwam. Er volgden nog meer dan vijftien boeken, al snel voornamelijk op kinderen en jongeren gericht, eerst bij uitgeverij Infodok en bij Zwijsen, en vanaf 1998 bij Querido. Voor die uitgeverij schrijft ze boeken voor jongeren, die net zo goed door volwassenen gelezen kunnen worden. Voorbeelden zijn Lopen voor je leven (bekroond met de Gouden Zoen), Eén mens is genoeg en De rest van ons leven, maar het allerbekendst is toch wel Allemaal willen we de hemel, het boek uit 2008 over de levensbepalende keuzes die de jonge hoofdpersonen maken in de Tweede Wereldoorlog. Dit boek kreeg zowel de Gouden Uil, de Boekenleeuw, de Nienke van Hichtumprijs, de Gouden Lijst, de Lavki-prijs voor het Jeugdboek als de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap.
Kaat Vrancken (1957) studeerde communicatiewetenschappen, werd daarna copywriter voor een reclamebureau en debuteerde in 1995 met haar eerste boek uit een serie over de kleine Hannah, gebaseerd op haar dochter. Dat debuut heette Zing maar, Hannah, en er zouden nog drie delen volgen, waarvan het laatste, Hannah en het raadsel van de stilte, een Zilveren Griffel kreeg. Daarna schreef ze jeugdboeken, eerste leesboeken en prentenboekteksten, en voor Wimperwensen, klavertjes vier kreeg ze een Boekenwelp en voor Cheffie is de baas de Boekenleeuw. Vrijwel al haar kinder- en jeugdboeken, op haar debuut na, verschenen bij uitgeverij Querido. Ze schrijft daarnaast non-fictieboeken voor volwassenen, over grootouders bijvoorbeeld, en over co-ouderschap, en haar nieuwste, op verschijnen staande boek is Ga je nu eindelijk dat boek schrijven! Of blijf je erover praten?, een boek over schrijven, met allerlei oefeningen en tips, en daarvoor putte ze rijkelijk uit je jarenlange ervaring als schrijfdocent.
Gerda Van Cleemput (1935 – 2022) werd bibliothecaresse, in de zoo van Antwerpen zelfs, en debuteerde vroeg in de jaren zestig, met redelijk brave verhalen, vaak met een moraal. In latere kinderboeken was er meer humor en meer engagement, zoals in Sorry voor de smeerboel, over milieuvervuiling, en Zeven weken zomer over onder andere werkeloosheid en alcoholisme. Maar Van Cleemput was behoorlijk veelzijdig, er zijn ook historische boeken, zoals Morgen vertrekt de boot en Katharina, er zijn de kleuterbelevenissen van Lotte en Pieter, zo’n beetje de Vlaamse Jip en Janneke, en er was bijvoorbeeld ook een geromantiseerde kinderbiografie als De bloeiende mimosaboom, over de blinde en doofstomme Amerikaanse schrijfster Helen Keller. Maar het bekendste boek van Van Cleemput is toch wel het boek dat wij lazen, Het meisje dat de zon niet zag, wat dus een van haar eerste boeken was en heel veel herdrukken kende. Ze kreeg er de Prijs van de Provincie Antwerpen voor. Maar ze kreeg ook twee keer de Referendumprijs voor het Vlaamse Jeugd- en Kinderboek, een soort voorloper van de Boekenleeuw, en twee keer de prijs van de Vlaamse kinderjury.
Het meisje dat de zon niet zag is een dunne kinderroman, eigenlijk meer een novelle. De hoofdpersoon is Annemie, van een jaar of tien of elf, die bevriend raakt met de blinde Greet. Annemie leert brieven in braille te schrijven, en samen gaan ze op bezoek bij het enige familielid dat Greet nog heeft, namelijk Tanta Hanna, een oude tante. Greet is namelijk ook nog wees, en daarom komt ze na een tijdje alle weekenden en vakanties bij Annemie en haar ouders wonen.
In deze podcast noemen we nog wat andere Vlaamse jeugd- en kinderboeken uit de jaren zeventig, tachtig en negentig. Dit zijn:
Harry van de Achterbuurt van Gaston Van Camp (1976)
Er zit muziek in de lucht van Mireille Cottenjë (1977)
De lege cel van René Swartenbroekx (1978)
El is zo blij met Els door Liva Willems (1982)
Sporen in de sneeuw van Jaak Dreesen (1990)
Zomer zeventien van Ed Franck (1990)
Met mij gaat alles goed van Jan Simoen (1996).
- De montage van Lawines razen is in handen van Ignace Schoot.
- We bedanken de erven An Rutgers van der Loeff en uitgeverij Ploegsma voor het mogen gebruiken van de naam Lawines razen.
- De muziek: Capering (Blue Dot Sessions).
- Het logo werd gemaakt door Floor de Goede.