Samen alleen zijn (1)

Jolien Cerpentier

Wie ben ik vergeten?

Daniëlle Zawadi

Kaders

Ola Enzler

Nieuwsbericht

Oumaima Belkhdar

Zet het geluid aan.



Harder, blijf drukken. Ja, zo.



‘Vuur raast onder onze voeten alsof een vlam droog papier aan het verkolen is. Sterker nog, dat is precies wat er nu gebeurt. Het vuur, zeiden de getuigen, is per ongeluk gesticht door een aansteker van iemand die geen woord kon ontcijferen onder het gedimde lich-’



Focus.



‘Pure nieuwsgierigheid heeft geleid tot de vernietiging van de schoolbibliotheek. En niemand, niemand lijkt te begrijpen wat wij zojuist aan het verliezen zijn hier in het hart van Haarlem. De gewiste woorden hollen de grond uit waarop wij staan. Het begon met de penetrerende, verstikkende stank van verval, de breuken van een continuüm dat de stoeptegels bij elkaar houdt. Nu, door de straatputten, duwen zwarte rookpluimen dode verhalen naar boven. En het blijft bizar hoe dit in eerste instantie onopgemerkt bleef: voorbijgangers liepen langs en langs liep voorbijgangers bij. Hier, op het Coornhert Lyceum te Haarlem scheurt de onderwereld van de anderen onze bovenste laag open. 



En de dood, lieve kijkers, is slechts het begin.’



Zet de tv uit.

Zet het geluid aan. Harder, blijf drukken. Ja, zo. ‘Vuur raast onder onze voeten alsof een vlam droog papier aan het verkolen is. Sterker nog,...

De verlichting

‘Wat is het verschil tussen vertrekken en gaan?’



‘Hangt af of je een broodje gezond voor mij haalt uit de kantine.’



‘Brenda werkt vandaag. Zij doet ham in alles.’



Ik vloekte binnensmonds. ‘Vooruit dan. Vertrekken is gaan en gaan is vertrekken. Zo groot is het verschil tussen een analfabeet en iemand die tussen de lijnen leest is .’ Mijn tas glijdt van mijn schouder en drie liter van mijn leven belandt met een doffe plof op de schooltafel naast die van Tarik. ‘O en een hint: jij bent diegene die tussen de lijnen leest.’



‘Jij de analfabeet? Deal. En zo werkt een hint niet.’



Ik rol mijn ogen en mijn kont landt op de fragiele stoel – het hout kraakt onder mijn gewicht. Ik ben zwaar. Mijn ledematen bestaan uit vragen die niet gesteld worden, mijn huid is van zichzelf vervreemd. Tariks slungelige lichaam zit onderuitgezakt, zijn vingers rekken een nat propje kauwgum uit tot een sliert, zoals hij zijn krullen uitrekt met een stijltang. Ik kijk hem aan, ‘weet je, je hoeft je niet te houden aan definities.’



Hij kijkt peinzend voor zich uit, zijn kromme neus lijkt een gat in de lucht te prikken. ‘Zonder definities verkeren wij in niemandsland.’



‘Wij verkeren al in niemandsland. Alleen dit land heeft een oppervlakte van 34 vierkante meter, stinkt naar provinciaalse kip en heeft een whiteboard waarop wij niet schrijven.’



En onze geschiedenisleraar, meneer Stee, weigert te schrijven, omdat 1) alles wat je schrijft, bewaart blijft, 2) de geschiedenis toch verleden tijd is en 3) je geen huis kan bouwen op wat bestaat.



Op zijn verzoek betreden wij elke maandagochtend het geschiedenislokaal zonder woorden. Onze handen moeten wij eerst desinfecteren. Soms is het beter om stil te zijn, zinnen kun je als veters aan elkaar knopen. Telefoons moeten op vliegtuigmodus in de telefoonzak blijven. Zijn imperialistische stift trekt slechts lijnen. Voetstappen stromen het lokaal in, geschuif van stoelen, geplof van tassen verstoren mijn gedachten. Wat Meneer Stee over het hoofd ziet, zijn gedachten.



&nbsp;‘Dus je zegt dat er geen verschil is?’ Tariks zwarte ogen kijken mij recht aan.



Hoofdschuddend rits ik mijn tas open en plaats ik mijn lesboek op tafel. Columbus kijkt mij stoïcijns aan, ik draai het boek om en duw zijn neus tegen een getekende piemel. ‘Wat wil je dat ik zeg? Zoals je kan zien, ben ik druk bezig.’



‘Even serieus,’ hij leunt voorover. Ik kan zijn adem voelen, het stinkt naar mandarijnen en inkt. ‘Denk je niet dat het verschil tussen vertrekken en gaan afhangt van de bestemming?’



‘Waarom vraag je dit als je het antwoord al weet?’



Hij haalt zijn schouders op, ‘heb jij een betere vraag?’



Ik draaide mijn lichaam naar hem toe. ‘Hoe zit het met de mensen die geen bestemming hebben? Nooit thuiskomen, omdat ze geen thuis hebben?’



‘Iedereen heeft een bestemming.’



‘Jezus, er is een verschil tussen een toekomstbeeld en een ritje naar de supermarkt.’



‘En daarom hebben wij definities.’ 



‘Oké, maar als wij zonder definities verkeren in niemandsland, waar verkeren wij met woorden die ons over het hoofd zien? De regels tussen de lijnen zijn Wit. Hoe wij denken zal ons nooit geluk permitteren. Fuck, ze hebben onze hoofden – onze taal schiet ons tekort!’



Tarik kneedt de sliert kauwgum weer tot een prop, zijn rechte mondhoek is omhooggetrokken tot een scheve glimlach. ‘Dus elke zin is tevergeefs?’



Ik sluit mijn ogen. ‘Tevergeefs. Niet overbodig, maar tevergeefs.’ Een diepe zucht ontsnapt aan mijn lippen, ‘wat doe je als je opnieuw wilt beginnen?’



Hij kijkt mij strak aan. ‘Je laat geen sporen achter.’



Zoals gewoonlijk verzamelen de theater kids na de laatste les op het rokersplein. Alleen deze keer blijven ze hangen totdat het half zes is. Ik mis een detail. Ogen kijken niet, elke uitgang is een ingang. De kluisjes tegenover de docentenkamer schermen de meest sinistere geheimen af. Benzine is verdomd duur in deze lelijke stad – aan de lelijke kant van deze stad.



Vergelding kent geen prijzen.



Gooi de boeken op de stapel, vlug nu! Ja daar, meer! Meer! Snel! Stap in! Zit op de passagiersstoel van mijn brein, de roestige pijp kwijlt als een gek. Snel! Mijn gehijg kondigt het begin aan van het einde. Elk begin heeft een eind. &nbsp;



Vlug!



God zei: let there&nbsp;



be light.

‘Wat is het verschil tussen vertrekken en gaan?’ ‘Hangt af of je een broodje gezond voor mij haalt uit de kantine.’ ‘Brenda werkt vandaag. Zij...

Dialoog 17:38

Selwa is trots op de puilende letters die ‘teamleider’ spellen boven het vervaagde Albert Heijn-logo op haar rug. Ik meen dat zij nooit de trein heeft genomen, omdat zij hier nog steeds tegenover mij zit. En ‘hier’ is aan tafel. Onze moeder zit tussen ons in. De laatste keer dat wij met z’n drieën in één ruimte zaten om bij elkaar te zitten, was vlak nadat mijn vader uit huis liep rechtstreeks naar zijn nieuwe familie op vijfhoog. Sinds die dag neem ik nooit meer de lift. Mijn moeders gouden trouwring was een straatvondst: niemand weet naar wie de letter R verwijst. Wij zijn gestopt met raden. Van haar hebben wij geleerd dat geluk te vinden is in de vraagtekens die wij nooit uitspreken. De ring snijdt nog steeds in haar dikke ringvinger, waardoor die op een worstje lijkt dat vastzit in een strakgetrokken korset. Inmiddels kan ik mijn moeders kraaienpoten tellen &#8211; wat vreemd is aangezien ik haar nooit heb zien lachen uit vreugde. Misschien omdat ik niet grappig ben, zij meent dat elke dag de laatste kan zijn, zij die sinds mijn geboorte oedeem-enkels heeft, of omdat ik haar vaak zie, maar zij niet naar mij kijkt. Zij heeft immers meer interesse in de blonde hoofdrolspeelster van de Turkse soap Het spijt mij, dan wat er in het leven gebeurt. Ik scheur haar blauwe enveloppen open, zij leest de Arabische ondertiteling.



Ik speelde met de waterige aardappelpuree op mijn bord, toen mijn moeder stroperige jus over mijn gedachten schonk. Plots werd het stil toen Selwa het volgende uitfloepte: ‘Ik ben verloofd.’ Haar natte krullen vielen langs haar bolle wangen, die langzamerhand rood begonnen te worden. Mijn blik schoot naar onze moeder en ik dacht dat ik een frons op haar voorhoofd zou zien, maar alles wat zij weggaf was een klein glimlachje. Oh God.



‘Hè, verloofd? Nu al? Wacht.’ Met gefronste wenkbrauwen gleed mijn blik van Selwa’s ogen, naar het profiel van onze moeder en weer terug naar Selwa. Ik trok een wenkbrauw omhoog en vormde de naam Soumaira met mijn lippen. Selwa’s lichaam verstijfde, voor een fractie van een seconde stonden haar ogen wijd open voordat zij haar lippen op elkaar perste.



Ik wist niet wat ik moest vragen. Of ik iets moest vragen. ‘Met wie?’ En of ik dát wilde weten. Haar handen waren gebald tot vuisten. De damp uit de aangebrande pan jus was het enige dat zweefde tussen onze uitgewisselde woorden.



‘Hicham,’ kondigde onze moeder aan, terwijl zij water in onze koeienmokken schonk.



‘Hicham? Shit, Hicham als in de Turkse-pizza-Hicham?’ Nee. Nee. Nee. 



‘Selwa, wat heb je gedaan?’ Ik stikte in het laatste vraagteken. Mijn handen vonden hun toevlucht in mijn haren.



Selwa’s bruine ogen gaven weinig weg. ‘Waarom is het zo moeilijk? Waarom, is het in Godsnaam zo moeilijk om dit te geloven? Mag ik geen relatie, hè? Ben ik niet mooi genoeg, vrouw genoeg om te trouwen met een man? Ik wil al een tijd trouwen en dat weet jij toch? Godsamme! Gun mij één keer iets. Eén keer! Jij weet niet beter.’



Ik schoof mijn bord weg. ‘Ga tenminste voor iemand die meer dan drie sprieten op zijn kale kop heeft! Die man weet niet hoe hij zijn broek omhoog moet houden! En oh, al zijn haar zit tussen zijn billen!’ Ik duwde me overeind. ‘En jou iets gunnen? Besef je niet dat ik jou de wereld wil geven? Misschien weet ik niet beter, maar wat the hell doe jij jezelf nu aan? En fuck, zelfrespect is ver te zoeken als je serieus bent over fucking Hicham!



‘Oh, fuck jou!&nbsp; Jij zal alleen sterven in jouw feministische shithol!’



‘Saffi! Ket hismoush?! En touma khout!’ Tot dat moment herinnerde ik me dat onze moeder toe stond te kijken. En natuurlijk keek zij vooral toe, zij kijkt altijd vooral toe.



Selwa’s strakke kaak liet mij niet terugdeinzen. ‘Weet je,’ ik voelde mijn huid gloeien onder haar woorden, ‘ik had ook gewoon weg kunnen lopen, zonder ooit wat te zeggen.’ 



Ik hief mijn kin op. ‘Wat wil je dat ik doe? Doen alsof jij niet jouw ziel gaat verkopen voor een middelmatig leven?’



Zij gooide haar armen in de lucht, ‘zie jij niet in dat wij dat al hebben?’



‘Het verschil is dat je het nu moeilijker kan achter laten. Hij is doodgewicht.’ Ik probeerde een stap naar voren te nemen, maar de rand van de tafel duwde mij terug. ‘Wat is er gebeurd? Selwa…’ Ik voelde de verstikkende prop in mijn keel groeien. Je was toch…



Verliefd.



‘Je kan toch niet zo naïef zijn?’ vroeg ze ijzig.



Een frons vormde zich tussen mijn wenkbrauwen. ‘Hoe bedoel je?’ 



‘Je bent toch slimmer dan dit?’ Selwa snoot, ‘je bent ge-whitewashed hè, dat is het? God, je kleedt je als ze, spreekt als ze, eet als ze, schijt als ze en het ergste is: je denkt als ze, Jij,’ haar wijsvinger wees naar mij, ‘hebt vergeten waar je vandaan komt.’



‘Ik, dat heb ik nooit gedaan!’



Selwa’s linker mondhoek ging omhoog. ‘Oh, is dat zo? Kijk maar wat er gebeurt als je hand in hand loopt. Te lang naar elkaar kijkt, te dicht bij elkaar zit. God, jij Raja, bent het mislukte product van assimilatie. Verdomme, kijk naar jezelf! Onze ouders moesten jou nooit naar dat lyceum laten gaan! Al die misonderwijzende cultuurbarbaren! 



Hun vrijheid is niet jouw vrijheid, wat ze ook zeggen: in hun zoektocht naar vrijheid zijn wij vergeten!



Je walgt nu van me, dat is het toch? Je wilt niet zoals ik zijn, want ik accepteer de realiteit. De Walhalla die wij in onze hoofden hebben gebouwd is slechts een waanbeeld! Ben je bewust blind? Wij, zijn het controversiële – het maakt niet uit wat wij doen! Het grootste verschil tussen jou en mij is dat ik mijn vingers wel heb gebrand.’



Met de volgende zin knoopte zij een touw om mijn hals. ‘Jij, Raja, bent nu de ander op beide fronten en maakt dat jou gelukkig?’



De kruk onder mijn voeten schopte ik zelf weg.

Selwa is trots op de puilende letters die ‘teamleider’ spellen boven het vervaagde Albert Heijn-logo op haar rug. Ik meen dat zij nooit de trein...

Logo	Vincent Hammingh
Kernteam	Edward van de Vendel, Iduna Paalman, Thijs Joores, Sjoukje Croux
Website	Laurens Besselsen

Oumaima Belkhdar
Jolien Cerpentier

Nieuwsbericht

Archief

De verlichting

Dialoog 17:38

Andere talenten

Daniëlle Zawadi

Ola Enzler

Menu

Social

Contact

Credits